سوغات اصفهان چیست؟
به گزارش سفر به مالزی، اصفهان یکی از شهرهای مهم گردشگری ایران است که سوغات متنوع و ارزشمندی اعم از شیرینی های سنتی تا برترین صنایع دستی ایران را دارد.
استان اصفهان یکی از پهناورترین استان های ایران محسوب می شود. شهر اصفهان، مرکز این استان، مشهورترین جاذبه های توریستی ایران را در خود جای داده است. بسیاری از توریستان خارجی، ایران را به شوق تماشا جاهای تماشای اصفهان برای سفر انتخاب می نمایند و از هر توریست خارجی که بپرسید، حتما از اصفهان به عنوان یکی از شهر موردعلاقه اش یاد می نماید.
اصفهان همان شهری است که همه باید حداقل یک بار تجربه حضور در آن را داشته باشیم. شهری که شما را با خود در پیچ وخم بازارش به اعماق تاریخ میبرد و با سوغات رنگارنگش دل هر مسافری را می رباید.
خرید سوغات اصفهان، یکی از مجذوب کننده ترین بخش های سفر به این شهر است. با خرید سوغات، دوستان و نزدیکان مان را در خاطرات شیرین سفر شریک می کنیم. در اصفهان، انتخاب های زیادی برای خرید سوغات دارید. از انواع شیرینی ها و خوراکی های خوشمزه گرفته تا برترین صنایع دستی که در ایران، نظیر آن را کمتر یافت می شود. در ادامه برترین سوغاتی های شهر و استان اصفهان را معرفی می کنیم.
سوغات اصفهان:
- گز
- پولکی
- نبات
- عسل فریدونشهر
- برشتوک
- شیرینی برنجی
- شیرینی کرکی
- جوز قندی
- سوهان عسلی
- میناکاری
- خاتم کاری
- پارچه های قلمکار
- کاشی سازی
- قلاب دوزی و سایر دوخت های تزیینی
- ملیله کاری
- قلم زنی
گز
گز اصفهان، قدمتی طولانی و چند صد ساله دارد. قرن ها پیش، پادشاهان ایرانی، گز را به دیگر پادشاهان دنیا پیشکش می کردند. در واقع قدمت گز به 450 سال پیش و به زمان سلطنت صفویان برمی شود و مهم ترین سوغات اصفهان است. این شیرینی لذیذ، از ماده ای به نام گز انگبین تهیه می شود.
گز انگبین ریشه گیاهی به نام بته یا درخت گز است. ارتفاع این درخت کوهستانی حدبیشتر به دو متر می رسد و بیشتر در منطقه ها خوش آب و هوای بختیاری و خوانسار در دامنه کوه ها به عمل می آید.
برای تهیه گز مرغوب از دانه های گز گیاهی، شکر و مغز پسته یا بادام و مواد دیگر استفاده می شود. گاهی بنا به سفارش عده ای، ماده ای به نام شیر خشت به گز اضافه می کردند و حتی به جای آب خالص در آن آب هندوانه می ریختند. این نوع گز سفارشی و مخصوص بود که برای پادشاهان و روسای ممالک دیگر به عنوان سوغات فرستاده می شد و در بازار یافت نمی شد؛ اما گز بسیار مرغوب به علت کمبود و گرانی ماده اولیه، کمتر تهیه می شود.
قیمت گر انگبین بسیار بالا است؛ به همین علت و از آنجایی که قیمت محصول نهایی افزایش می یابد، امروزه از گلوکز، گلاب، شکر، سفیده تخم مرغ، انواع مغزها مثل بادام، فندق، خلال و بیدمشک برای تهیه گز استفاده می نمایند و به جای انگبین، از ترنجبین، شیرخشت، عسل یا انگبین علفی استفاده می شود.
گز را به شکل های مختلفی بسته بندی و فراوری می نمایند که این انوع مختلف عبارت است از:
- گز لقمه ای: پس از درست شدن مواد، گز را با یک دستگاه خاص به قطعات همسان و یک شکل برش می دهند.
- گز آردی: گز را به شکل گلوله های درمی آورند سپس با دستگاه پرس به اشکال مربع یا دایره و… شکل می دهند. این نوع گز را در بستری از آرد قرار می دهند تا سطح چسبنده گز با آرد پوشانده شود و ماندگاری بیشتری را برای گز فراهم کند.
- گز سکه ای: این نوع از گز شبیه گز آردی است؛ اما آن را بعد درست شدن در مقدار های کوچک به شکل سکه درمی آورند و بسته بندی می نمایند.
- گز برشی: پس از آماده سازی مواد و قبل از بسته بندی، گز را با دستگاه های مخصوص به شکلی برش می دهند که مغز داخل آن معین باشد.
- گز با لایه شکلاتی: برای تهیه این نوع گز، آن را با لایه ای از شکلات می پوشانند تا رطوبت آن حفظ شود و زمان ماندگاری آن افزایش یابد. علاوه بر این به علت استفاده از پودر کاکائو یا شیر خشک و… طعمی متفاوت نسبت به گز معمولی دارد.
- گز انگشت پیچ: گزی بسیار نرم است که مغزی در آن وجود ندارد و به راحتی با قاشق قابل مصرف است. معمولا این نوع گز برای سالخوردگان مناسب است که نمی توانند گزهای سفت را بجوند.
پولکی
بعد از گز، یکی از معروف ترین شیرینی ها و سوغاتی های خوراکی اصفهان، پولکی است. این محصول نه فقط بین توریستان، بلکه بین اهالی شهر هم بسیار محبوب است. پولکی از خانواده آب نبات است و چون ظاهری نازک و شفاف شبیه پولک دارد، به آن پولکی می گویند. پولکی با طعم های گوناگون تهیه می شود که از جمله آن زعفرانی، پسته ای، نارگیلی، کنجدی، کاکائویی، لیموعمانی، نعنایی، عسلی و زنجبیلی است.
نبات
نبات یکی دیگر از سوغاتی های اصفهان است که البته فقط مختص اصفهان نیست؛ نبات را می توانید به شکل نبات شاخه یا نبات چوبی بخرید. برای اینکه به نبات ها عطر و طعم متفاوتی بدهند و در آن تنوع ایجاد نمایند، از مواد مختلفی استفاده می نمایند. انواع نبات دارچینی، نعنایی، زعفرانی، زیره، لیمویی، آویشن و... در فروشگاه های اصفهان به فروش می رسد.
عسل فریدونشهر
شاید تابه حال نشنیده باشید که عسل فراوریی در فریدونشهر اصفهان، یکی از مرغوب ترین عسل های کشور محسوب می شود. یکی از دلایل مرغوبیت این عسل، تنوع گیاهی و وجود گیاهان دارویی متعدد در این شهر است. عطر و طعم این عسل بسته به اینکه زنبور از چه گیاهی تغذیه نموده باشد، متنوع است. گونه های متنوع عسل در شهرستان فریدونشهر عبارت اند از عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال.
برشتوک
برشتوک یکی از انواع شیرینی های سنتی ایرانی است که در شهر های مختلف کشور تهیه می شود. بر اساس نوع آردی که در تهیه آن به کار می رود به همراه هل و پودر قند برشتوک گندم و برشتوک نخودچی فراوری می شود و به فروش می رسد. برشتوک را به شکل لوزی برش می دهند و بسته بندی می نمایند.
شیرینی برنجی
شیرینی برنجی هم از آن شیرینی هایی است که در شهرهای بسیاری در ایران فراوری می شود؛ مثلا کرمانشاه یکی از شهرهایی است که به نان برنجی هایش معروف است. در اصفهان هم مثل کرمانشاه، کارگاه های زیادی برای پخت این شیرینی وجود دارد و محصولات آن ها را می توانید بسته بندی شده از فروشگاه ها بخرید.
شیرینی کرکی
شیرینی کرکی نام یکی از شیرینی های معروف اصفهان است. لطافت و طعم بی نظیر این شیرینی باعث شده که هواداران زیادی در بین توریستان این شهر داشته باشد.
جوز قندی
این شیرینی محلی یکی از گران ترین سوغات ایران است. در بعضی دیگر از شهرهای کشورمان نیز این شیرینی سنتی تهیه می شود. برای تهیه آن از یک میوه محلی به نام الگ استفاده می نمایند که در واقع یک نوع هلو است. ابتدا پوست این میوه را می نمایند و به جای هسته، مغز گردوی آسیاب شده و خاک قند می ریزند و در نهایت آن ها را خشک می نمایند. در شهرهای دیگر غیر از این هلوی محلی از میوه های دیگری مثل آلو، انجیر، گلابی و... هم استفاده می نمایند.
سوهان عسلی
عسل، کره، شکر، خلال بادام و پسته، آب، گلاب و زعفران دم نموده، مواد اولیه برای تهیه یک شیرینی خوشمزه و فرق دارد که می توانید آن را در اصفهان تهیه کنید. این شیرینی به شکل های مختلفی در بازار عرضه می شود. بعضی از آن ها به شکل ورقه ای و بعضی دیگر برش خورده اند.
میناکاری
اصفهان، مهد صنایع دستی ایران است. صنایع دستی اصفهان دارای قدمتی طولانی هستندو نه تنها در ایران، بلکه در سراسر دنیا معروفیت دارند. برترین آثار هنری هنرمندان ایرانی را می توانید از میدان نقش دنیا و از بازار قدیمی شهر اصفهان بخرید. تنوع صنایع دستی در این شهر به قدری است که مطمئنا در بازار، سردرگم می شود؛ البته بسیاری از این هنرهای سنتی در بیشتر شهرهای ایران رواج دارند. در ادامه با چند مورد از آن ها آشنا می شویم.
اصفهان زادگاه هنر زیبای میناکاری است. این هنر، امروزه به یکی از مهم ترین صنایع دستی اصفهان تبدیل شده است و رونق زیادی دارد. توریستان داخلی و خارجی از این هنر زیبا استقبال می نمایند و اشیای زیبای میناکاری شده را به عنوان هدیه و سوغات خریداری می نمایند. میناکاری عبارت است از هنر تزیین وسایل عموما فلزی با مواد رنگی. البته غیر از انوع ظروف فلزی از جنس طلا، نقره، برنج، مس و برنز از میناکاری برای تزیین انواع ظروف سفالی و چینی هم استفاده می شود.
خاتم کاری
خاتم کاری یکی دیگر از صنایع دستی و هنرهای تماشای اصفهان است که از طریق هنرمندان ماهر اصفهانی و در صنعت چوب مورد استفاده قرار می گیرد. هنر خاتم کاری غیر از اصفهان، در شیراز هم رایج استو اصل آن در آباده است و قدمت آن به دوران صفویه برمی شود. این هنر عبارت است از کنار هم قرار دادن قطعات کوچک و مثلثی شکل چوبی برای ایجاد اشکال هندسی زیبا. در خاتم کاری از موادی مانند استخوان شتر یا اسب، فلز طلا، نقره، آلومینیوم و برنج و چوب های آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و... استفاده می نمایند.
پارچه های قلمکار
پارچه های قلمکاری شده را می توان هنر چاپ روی پارچه نام گذاری کرد که از طریق قالب های چوبی آماده روی پارچه های مختلفی چون کتان، کرباس و در رنگ های مختلف کوبیده می شود و پارچه های فوق العاده زیبا، مجذوب کننده و در عین حال ساده را پدید می آورد که می توان یک سوغات خوب از سفر به اصفهان باشد.
کاشی سازی
قدیمى ترین کاشى هاى موجود در اصفهان، کاشى هاى فیروز ه رنگى است که کتیبه هاى تاریخى مناره هاى دوره سلجوقى با آن ها آراسته شده است. در اصفهان علاوه بر کاشى هاى هفت رنگ و معرق ظروف کاشى، گلدان و اشیای مختلف دیگر با نقوش مختلف ساخته مى شوند که عموما جنبه صادراتى دارند. ظروف آبى با نقش سیاه قلم شهرضا معروفیت فراوانی یافته است.
قلاب دوزی و سایر دوخت های تزیینی
قلاب دوزى، گل دوزى، سکمه دوزى و ملیله دوزى از هنرهایی هستند که از طریق بانوانان اصفهانی انجام می شوند. مواد اولیه برای خلق این آثار هنری زیبا، پارچه دست باف به رنگ هاى مختلف و نخ ابریشم است.
ملیله کاری
کار نقره سازى نیز به ملیله کاری معروف است فراوری ملیله در استان اصفهان رونق فراوان دارد و نقره سازان اصفهان مجموعه هاى گردنبند، گوشواره، دستبند و سنجاق را فراوری می نمایند و به فروش مى رسانند.
قلم زنی
این هنر از صنایع مشهور اصفهان است و اشیاء قلم زنی شده مانند سینی، گلدان، انواع ظروف، بشقاب، قاب عکس و... در مغازه های خیابان چهارباغ و میدان نقش دنیا به وفور پیدا می شوند. هنرمندان اصفهانی با روش های حکاکی، مشبک، برجسته کاری روی اشیای مختلفی از جمله گلدان، سینی، لوازم تزیینی، سماور، بشقاب، جعبه و.... نقوش زیبایی را اجرا می نمایند و آثار ارزشمندی را به وجود می آورند که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می نمایند.
نظر و تجربه های خود را درباره خرید سوغات در اصفهان با ما و سایر کاربران خبرنگاران به اشتراک بگذارید.
پرسش های متداول
سوغات اصفهان چیست؟
گز، پولکی، برشتوک، شیرینی کرکی، شیرینی برنجی، عسل، جوزقندی، قلم زنی، میناکاری، خاتم کاری و...
گران ترین سوغات خوراکی اصفهان چیست؟
گز و جوزقندی
عسل مشهور استان اصفهان چه نام دارد؟
عسل فریدون شهر
صنایع دستی اصفهان کدامند؟
میناکاری، کاشی کاری، ملیله، قلاب دوزی، خاتم کاری و قلم زنی
منبع: کجارو / کارناوال / همشهری آنلاین / setare.com / تریپ باما