راهکار کاربردی برای آرام نشستن کودک بی قرار در مدرسه - سفر به مالزی

اگر کودک شما سرشار از انرژی و بی قراری یا اصطلاحا بیش فعالی است، نشستن طولانی مدت روی صندلی ممکن است برای او سخت باشد، گویی که با یک چالش روبه رو شده است. بچه هایی که در ثابت نشستن مشکل دارند، ممکن است میز ها یا صندلی های خود را تکان دهند، از صندلی هایشان بیرون بیایند یا کار هایی انجام دهند که معلم را آزار دهد بدون اینکه حتی متوجه این رفتارشان باشند؛ بنابراین اجازه دادن به بچه ها برای تخلیه هیجاناتشان (جنب وجوش) در طول روز به آن ها این فرصت را می دهد تا وقتی در حالت ایدئال نشسته اند تمرکز و دقت بهتری داشته باشند.

در ادامه این مقاله به دلایلی که باعث بروز فعالیت بیش ازحد در بچه ها می گردد و راهکار هایی برای رفع کردن این مساله می پردازیم.

دلایل تحرک بیش ازحد کودک

قبل از اینکه با بعضی از استراتژی ها آغاز کنیم، باید بدانیم که دلایلی برای این مساله که کودک نمی تواند مدت زمان طولانی آرام بماند، وجود دارد. پس در ادامه به بعضی از آن ها اشاره خواهیم کرد:

عوامل رفتاری

یکی از این عوامل رفتاری است، در واقع کودک از ابتدا در محیط خانواده اینگونه پرورش یافته است که مدام در حال جنب وجوش و تحرک باشد و هیچ گونه علل روانشناختی ای به عنوان ریشه آن وجود ندارد. در این مواقع برترین راهکار استفاده از یک استراتژی پیشگیرانه و آموزنده یا یک استراتژی جوابگو است. کودک با استفاده از قوانینی که برای او در نظر گرفته می گردد، کم کم خود را با شرایط موجود وفق می دهد و در کلاس های درس و مدرسه نیز نسبت به فضای خانه، با تحرک کمتری رفتار خواهد نمود.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

با افزایش اختلال نقص توجه و بیش فعالی در بین دانش آموزان، احتمالاً شناسایی و تشخیص این اختلال با توجه به نشانه هایی که برای آن بیان شده است در بین بچه ها، کار سختی نباشد. علایمی مانند بی قراری، بی توجهی، عدم تمرکز، رفتار های تکانشی و… می تواند از دلایل اختلال کمبود توجه و بیش فعالی باشد، اما باز هم تشخیص آن باید به وسیله یک متخصص انجام گردد.

اختلال تنظیم خواب و رژیم غذایی

عوامل دیگری که ممکن است منجر به انرژی بالا در بچه ها شوند، موارد مربوط به رژیم غذایی یا چرخه خواب است. رژیم غذایی بر توانایی ما برای نشستن و تمرکز تأثیر می گذارد. برای مثال، یک دانش آموز ممکن است به علت مصرف زیاد قند یا حتی گرسنگی دچار یک نگرانی و چالش گردد که نتواند تمرکز خود را حفظ کند.

بعلاوه بچه ها به علت عدم دریافت خواب کافی، ممکن است در طول روز برای تمرکز و بی حرکت نشستن دچار مشکل شوند. در این شرایط تذکرات شفاهی بزرگسالان نیز اغلب کافی نیست و احتمالاً منجر به آزار، ناامیدی و خستگی هم برای شما و هم برای کودکتان خواهد شد. پس شاید بهتر باشد روش های دیگری مانند مشورت با یک متخصص را در برنامه خود قرار دهید.

راه های آرام نشستن کودک

با به کارگیری روش های زیر می توانید کمی از جنب وجوش و بیش فعالی کودک خود را در محیط مدرسه کنترل کنید و مدیریت بهتری نسبت به آن ها داشته باشید.

فعالیت های حسی/حرکتی

فعالیت هایی مانند: دویدن، پریدن، پاک کردن تخته، مرتب کردن قفسه های کتاب، تراشیدن مداد، بریدن کاغذ و… یکی از برترین فعالیت های حسی-حرکتی است که کودک می تواند در مدرسه و محیط تحصیل خود انجام دهد. بعلاوه استفاده از این روش ها که سبب تخلیه انرژی کودک می گردد به تنظیم سطح برانگیختگی، تمرکز و توانایی او برای بی حرکت نشستن یا انجام یک کار یاری بیشتری خواهد نمود.

آموزش مهارت های آرامش بخش

آموزش چند تکنیک کابردی آرامش به کودک این فرصت را می دهد تا هر زمان که در مدرسه با این احساس که احتیاج به جنب وجوش دارد و نمی تواند بر روی صندلی خود بنشیند، روبرو شد، بتواند آن ها را به کار بگیرد و آرامش خود را حفظ کند. به عنوان مثال، به کودک پیشنهاد کنید، هر زمان که در کلاس احساسِ احتیاج به حرکت کرد، یک نفس عمیق بکشد، آن را تا پنج شماره نگه دارد و سپس به صورت بازدهم از دهان خارج کند (این کار را 2-3 بار تکرار کند). بعلاوه ممکن است به او پیشنهاد دهید که صحنه ای مثبت و آرامش بخش را تجسم کند، این استراتژی ها می توانند استرس او را کاهش دهند و کانالی سازنده برای انرژی سرکوب شده کودک فراهم نمایند.

نرم افزار های بصری و زمان بندی شده

زمانی که یک نرم افزار بصری برای بچه ها در نظر گرفته گردد و آن ها به صورت دقیق ساعت تعطیلی خود را بدانند، سبب می گردد تا به کودک یاری کند، در مدت زمان معین شده در کلاس درس طاقت بیاورد و تحرک کمتری را تجربه کند. بعلاوه اگر دسترسی به اینگونه نرم افزار ها ممکن نباشد با استفاده از روش های ساده ای مثل یک برنامه نوشته شده روی تخته یا یک گوشی همراه که سر یک ساعت معین به صدا درآید و زمان استراحت را معین کند، می توان این فرآیند را برای افزایش آستانه تحمل کودک عملی کرد.

رژیم غذایی مغذی

فرستادن کودک به مدرسه با یک صبحانه متعادل حاوی کربوهیدرات ها و پروتئین به او یاری می نماید تا در کلاس درس توجه بهتری داشته باشد. بعلاوه، از آنجایی که تحقیقات نو ارتباط بین غذای ناسالم و رفتار های مرتبط با اختلال نقص توجه و بیش فعالی را نشان می دهد، بهتر است تا حد امکان مصرف فست فود ها را کاهش دهید.

داشتن خواب کافی

خواب ناکافی در شب (کمتر از 8 یا 9 ساعت) می تواند کودک را در معرض بی توجهی و تحریک پذیری برای روز بعد قرار دهد. پس برترین راهکار این است که زمان های ثابتی را برای خوابیدن کودک تنظیم کنید و دسترسی او برای استفاده از رسانه ها را یک ساعت قبل از خواب محدود کنید. بعلاوه به کودکتان یاری کنید تا با بالش های نرم، حیوانات عروسکی و هر چیز دیگری که برای او مناسب است، بتواند خواب راحتی را تجربه کند.

میز و صندلی مجزا

ترکیب یکپارچه میز و صندلی برای بچه های پرجنب وجوش خطرناک است، زیرا با تکان خوردن صندلی، میز نیز تکان می خورد و ممکن است تمام اشیای بر روی آن به سمت اطراف پرتاب شوند. پس بهتر است برای کودک شما یک میز با یک صندلی جداگانه در نظر گرفته گردد تا او بتواند راحت تر بر روی صندلی خود بنشیند.

کوسن صندلی

یک بالشتک لاستیکی نیمه متورم با برآمدگی هایی نه چندان بلند، می تواند به کودک شما فضایی راحت برای تکان خوردن بدهد. اما باید توجه کنید که قطر بالشتک نباید به صورتی باشد که کودک برای خارج شدن از آن با زحمت زیادی روبه رو گردد. در واقع یک بالشتک متورم بزرگ با سوراخی وسیع در وسط آن، احتمالا آن راهکاری نباشد که شما در پی آن هستید. پس بهتر است قبل از تهیه این وسیله حتما این نکات را مدنظر داشته باشید. بعلاوه نکته دیگری که وجود دارد این است که با افزایش سن کودک، مجددا باید بالشتی مناسب با سن کودک برای او تهیه گردد.

استفاده از باند های کششی

یکی دیگر از راهکار های این مساله، ایجاد برانکارد پا برای صندلی کودکتان است. به این شکل که پایه های صندلی را با استفاده از باند های کشی که خاصیت درمانی دارند و معمولا برای تمرینات مقاومتی استفاده می شوند، بپیچید. زمانی که کودک پا های خود را به باند فشار می دهد به علت خاصیت ارتجاعی آن و بعلاوه نداشتن هرگونه سروصدایی، مقداری از بی قراری او با این وسیله مرتفع می گردد.

زیرپایی

بچه هایی که پاهایشان به زمین نمی رسد، اغلب احساس بی قراری و عدم تعادل می نمایند و در نتیجه بیشتر محتمل است روی صندلی هایشان تکان بخورند. پس در این شرایط شما باید به فکر خرید یا درست کردن یک زیرپایی مناسب برای آن ها باشید. برای درست کردن زیرپایی تنها کافی است که وسایل در دسترس خود را مجدد آنالیز کنید. اشیایی همانند آجر، جعبه یا وسایل سنگین که کودک نتواند آن را به اطراف هل دهد، برترین گزینه است. اما تمامی این وسایل باید طوری زیرپای کودک قرار بگیرند که پاهایش با زاویه راحت خم گردد و بتواند حرکت کند.

وسایلی که بالاتر پیشنهاد شد به علت اینکه ظاهری مناسب ندارند، احتمالا برای محیط خانه مناسب تر هستند. پس اگر این وسیله قرار است در یک محیط آموزشی و خارج از منزل مورد استفاده قرار بگیرد، بهتر است کمی شکیل تر باشد تا کودک نیز به استفاده از آن رغبت داشته باشد.

نکته پایانی

با توجه به اینکه اختلال تقص توجه و بیش فعالی در حال افزایش است و گزارش ها حاکی از این موضوع است که تقریبا 11 درصد کل بچه ها مبتلا به این اختلال هستند، اولین و برترین روش، درخواست هدایت از یک متخصص است. اگر شما در حال حاضر به هر علتی به یک متخصص دسترسی ندارید با استفاده از روش های بالا تا حدی می توانید این تحرک ها در کودکتان کنترل کنید تا هم برای او و هم محیطی که در آن در حال تحصیل و آموزش است، مسئله ای بحرانی ایجاد نگردد.

در صورتیکه متوجه شدید که کودک شما دارای اختلال بیش فعالی است، حتما این مورد را با معلم او درمیان بگذارید تا کودک دچار آسیب های روانشناختی که به علت عدم آگاهی افراد در محیط مدرسه برای آن ها اتفاق میفتد، نگردد.

منبع: دیجی کالا مگ

خبرنگاران وب گردی وبگردی