جاذبه های آذربایجان و شهر اران (8) - سفر به مالزی

جاذبه های آذربایجان و شهر اران (8)

تهیه کنندگان : عبدالامیر کربلایی و ف. مدرک

منبع:راسخون

شرایط آموزشی شهرستان شبستر:

قبل از آغاز بحث اصلی، خلاصه ای از تاریخچه وضع آموزش و فرهنگ در سابق ارائه می گردد:

اهالی این شهرستان به فرهنگ دوستی و روشنفکری معروفیت دارند و فرهنگ عمومی در مقایسه با سایر شهرستان های استان از پیشرفت بالایی برخوردار می باشد و این امر ناشی از مسافرتهای اهالی شهرستان به کشورهای خارجی و آشنایی با فرهنگ و تمدن اروپایی بوده است.

اولین مدرسه به سبک کلاسیک در سال 1324 هجری ـ قمری به نام رشیدیه در شبستر تاسیس شد و دو سال بعد یعنی 1329 هـ .ق مدرسه معرفت در خامنه به وسیله مرحوم اسداله معرفت ایجاد شد و به تدریج بر تعداد مدارس منطقه افزوده شد.

شرایط اشتغال:

آنالیز جدول قسمت اول بند 4 (ترکیب جمعیت شهرستان از نظر فعالیت مندرج در صفحه برای ما تعیین می نماید که بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1375 در کل شهرستان تعداد 159 نفر بیکار قبلاً شاغل و 892 نفر قبلاً غیر شاغل وجود دارد که جمعاً 1051 نفر جمعیت بی کار شهرستان را تشکیل می دهد که از این تعداد، 122 نفر کمتر از سه ماه، 261 نفر 6-4 ماه، 318 نفر 12-8 ماه، 127 نفر 24-13 و 223 نفر 25 ماه و بیشتر بیکار بوده اند

با توجه به موارد مذکور، بیکاری در این شهرستان چندان محسوب نبوده و بیشتر بیکاران این شهرستان فارغ التحصیلانی هستند که جذب بازار کار نشده اند و بقیه کارگران فصلی می باشند.

1ـ جمعیت شهرستان و تحولات آن از سال 1335 الی 1375:

الف: جمعیت شهرستان

بر اساس نتایج حاصل از سرشماری نفوس و مسکن 1375، این شهرستان جمعیتی بالغ بر 122837 نفر را دارا می باشند که 69/3 درصد از کل جمعیت استان را در خود جای داده است

ب: نرخ رشد جمعیت:

مقایسه جمعیت شهرستان در بین سال های1370- 132537 نفر و سرشماری نفوس و مسکن در سال 1375 - 122837 نفر

بیانگر رشد منفی جمعیت در شهرستان بوده و این امر ناشی از وجود پدیده مهاجرت از شهرها و روستاهای شهرستان به شهرهای بزرگ بوده و نیز بالا بردن سطح آگاهی مردم و افزایش امکانات بهداشتی و درمانی می باشد

پ: بعد خانواده

بعد خانواده در این شهرستان 57/4 نفر می باشد که در نقاط شهری این رقم به 39/4 نفر و در نقاط روستایی به 73/4 نفر می رسد.

افزایش جمعیت شهری و کاهش جمعیت روستایی در بین دو سرشماری سالهای 1365 و 1370ناشی از الحاق روستای دیزج شیخ مرجان به شهر تسوج و الحاق روستای دیزج مهر وقانچی به شهر بند شرفخانه می باشد.حدبیشتر ارتفاع کوه میشو قله علی علمدار به ارتفاع 2155 متر و میانه ارتفاع آن در شبستر 1350 متر و حداقل ارتفاع شهرستان از سطح دریاهای آزاد 1275 متر می باشد.

این شهرستان از لحاظ طبعی به دو قسمت کوهستانی و جلگه ای تقسیم می گردد و جادهی که از جاده ترانزیتی تبریز ـ بازرگان از صوفیان جدا شده و از این شهرستان عبور کرده و تا سلماس در آذربایجان غربی امتداد می یابد. نواحی کوهستانی و جلگه ای را از هم جدا می نماید.

قلل مرتفع رشته کوههای مورو و میشو:

1ـ قله علی علمدار در رشته کوه میشو به ارتفاع 3155 متر

2 ـ قله میشو در رشته کوه میشو به ارتفاع 3125 متر

3 ـ قله داغی در رشته کوه میشو به ارتفاع 3075 متر

4 ـ قله شانجان در رشته کوه میشو به ارتفاع 3015 متر

5 ـ قله پیرموسی در رشته کوه میشو به ارتفاع 2178 متر

موقعیت جغرافیایی:

موقعیت، وسعت، قلمرو شهرستان، طول و عرض جغرافیای، شهرستانها و استانهای همجوار

محدوده ای از ایران اسلامی که با وسعت 1/2694 کیلومترمربع، نام شهرستان شبستر به خود گرفته است و در بین اهالی محل و شهرستان ها همجوار به نام گونئی مشهور است در شمال غربی تبریز واقع و محدود است از شرق به شرستان تبریز، از شمالشرق به شهرستان اهر، از شمال به شهرستان مرند، از شمالغرب به شهرستان خوی، از غرب به شهرستان سلماس (استان آذربایجان غربی)، از جنوب به دریاجه ارومیه و از آن طریق به شهرستان ارومیه (بندر شرفخانه ـ بندر گلمانخانه)، از جنوب شرقی به دشت تبریز و از آن طریق به شهرستان های آذرشهر و اسکو

این شهرستان در تقسیمات کشوری سابق از دو بخش از ارونق و انزاب تشکیل می شده است و از سال 1315 با تاسیس بخشداری شبستر تا اواخر 1368 که تبدیل به شهرستان شد یکی از بخش های شهرستان تبریز بوده

از نظر مختصات جغرافیایی: این شهرستان بین 37 درجه و 42 دقیقه و 38 درجه و 24 دقیقه عرض شاقتصادی، 45 درجه و 5 دقیقه و 46 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است

فاصله مرکز شهرستان (شبستر) از مرکز استان (تبریز) 66 کیلومتر می باشد.

این شهرستان از 10 کیلومتری تبریز آغاز و تا 35 کیلومتری شهر سلماس ادامه می یابد.

2ـ چگونگی پستی و بلندی کوهها و ارتفاعات مهم

نحوه استقرار پستی و بلندی در سراسر این شهرستان، منطقه را از ویژگی خاصی برخوردار کرده است.

بلندیهای مورو و میشو با جهت شرقی ـ غربی به طول حدود یکصد کیلومتر و عرض حدود سی کیلومتر مانند دیوار عظیمی سرتاسر شمال شهرستان را پوشانیده و این شهرستان را از شهرستانهای مرند و خوی جدا می سازد و جنوب منطقه را دریاچه ارومیه اشتغال کرده است و بدین ترتیب اهمیت استراتژیکی شهرستان را خط ساحلی دریا در جنوب و کوه میشو در شمال تشکیل می دهند که موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی و از مهمترین ویژگی های طبیعی منطقه می باشد.

شهرستان عجب شیر

شهرستان عجب شیر از شهرستانهای 19 گانه استان آذربایجان شرقی در 95 کیلومتری استان (تبریز) واقع و از شمال به شهرستان آذرشهر ، از جنوب به شهرستان بناب ، از شرق به شهرستان مراغه و از غرب به دریاچه ارومیه منتهی می گردد .

مساحت

1.62 % از وسعت استان

738.5 کیلومتر مربع

مساحت شهرستان

جمعیت

1	شهر	27210	شهری	64310 نفر	جمعیت
40	روستا	37110	روستائی

تقسیمات

5 روستا	دهستان خضر لو	بخش مرکزی	شهرستان
13 روستا	دهستان دیزجرود غربی
7 روستا	دهستان کوهستان	بخش قلعه چای
15 روستا	دهستان دیزجرود شرقی

آب و هوا

آ

آب و هوا	بخش شرقی	تابستان معتدل	میانه بارش سالیانه	350 میلی متر
		زمستان سرد
	بخش غربی	تابستان گرم	میانه بارش سالیانه	200 میلی متر
		زمستان نسبتا سرد

آثار تاریخی

موقعیت	نام	عنوان
مرکز شهرستان	شیرلو	مساجد
روستای گوران	حنیفه
روستای شیشوان	قاضی
مرکز شهرستان	سید ابولقاسم	امامزاده
روستای بوکت	سید علی بوکت
روستای جوانقلعه	شاه ابراهیم
روستای پسیان	پیر موسی
روستای گوران	گوران
گل تپه	آتشکده
شیراز	گورستانهای تاریخی
حوری
دیزج حسن بیگ
زاویه
روستای ینگجه	ضحاک	قلعه

صنعت

به لحاظ کشاورزی بودن شهرستان صنعت در این شهرستان موقغیت مطلوبی نداشته در حال حاضر کارخانه آبمیوه نوش ایران - رب نانسا - کارخانه آرد سازی - دو کارخانه قندریزی در شهرستان فعال می باشند .

در روستاها صنعت فرش رایج و مجموعا تعداد 1500 دار قالی وجود دارد .

معدن

برابر آنالیزهای معموله مطالعات موثری در مورد وجود معادن در منطقه به عمل نیا مده و نتیجتا اطلاع و آمار دقیق از وجود احتاقتصادی معادن در دست نمی باشد . لیکن تعداد انگشت شماری معدن به صورت غیر اکتشافی برداشت می گردد که عبارتند از :

معادن شن و ماسه که علاوه بر یک واحد کارگاه ماسه شوئی اخیرا نیز شرکت بلاست متعلق به راه آهن جمهوری اسلامی از معادن سنگی منطقه رحمانلو جهت تامین سنگ ماکادام لایه تحتانی خط آهن و حاشیه آن برای حوزه آذربایجان استخراج می کنند .

معدن استحصال نمک : به وسیله شرکت کاوه سودا برداشت و برای استفاده در کارخانه شیشه و بلور شهرستان مراغه حمل می گردد .

بخش کشاورزی

الف : زراعت (مجموع اراضی زراعی 10926 هکتار (6136 هکتار آبی و 4790 هکتار دیمی) می باشد .

سطح زیر کشت	نام محصول
3820 هکتار	گندم آبی
4200 هکتار	گندک دیم
1080 هکتار	سیب زمینی
720 هکتار	پیاز
625 هکتار	کلزا
11 هکتار	نخود
-	عدس
125 هکتار	جو پائیزه
150 هکتار	جو بهاره

ب : باغات : (مجموع وسعت باغات : 4300 هکتار)

سطح زیر کشت	نوع محصول
360 هکتار	سیب
46 هکتار	گلابی
2 هکتار	به
100 هکتار	بادام
8 هکتار	زرد آلو
5 هکتار	آلو
5 هکتار	گوجه
85 هکتار	آلبالو
45 هکتار	گیلاس
710 هکتار	گردو
75 هکتار	سنجد

ج : جنگل و مرتع : (مجموع مساحت مراتع شهرستان : 50000 هکتار می باشد)

مجموع مساحت مراتع این شهرستان 50000 هکتار بوده که انواع آن عبارت است از :

مرتع درجه 1 به وسعت 3000 هکتار و با فراوری علوفه 300-450 کیلوگرم در هکتار

مرتع درجه 2 به وسعت 42000 هکتار و با فراوری علوفه 150-300 کیلوگرم در هکتار

مرتع درجه 3 به وسعت 5000 هکتار و با فراوری علوفه 50-150 کیلوگرم در هکتار

شرح : حداقل و حد بیشتر فراوری علوفه بستگی به اندازه بارش برف و باران دارد .

د : امور دام و طیور : (عمدتا در بخش های شرقی دامداری رایج است)

گوسفند و بز	دام
گاو و گاو میش

شرایط اقتصادی

الف - روستا : به جز روستاهای حاشیه جاده تبریز - میاندوآب که اراضی آن متناسب با جمعیت روستا نمی باشد در مابقی روستاهای بالا دست و ضعیت اقتصادی تقریبا مناسب بوده و عدم مهاجرت روستائی در منطقه ها مورد نظر مؤید این ادعاست . لیکن در روستاهای حاشیه جاده به لحاظ پرجمعیت بودن و محدودیت اراضی کشاورزی در آمد حاصله کفاف هزینه های خانوار روسائی را نداشته و ناگزیر یا به شر عجب شیر مهاجرت و یا در شهرهای همجوار به کارهای غیر مستمر مشغول می شوند .

ب - شهر :شرایط اقتصادی عجب شیر متاثر از وضعیا اقتصادی روستائیان و رونق کشاورزی می باشد خوشبختانه با بارش مناسب دو سال اخیر و افزایش مکی و کیفی محصولات کشاورزی شرایط اقتصادی شهروندان نیز بهبود نسبی یافته است .

شرایط اجتماعی شهرستان

با عنایت به اندازه با سوادی شهروندان وروستائیان و از طرفی عایدی نسبتا میانه خانوارها و مذهبی بودن ساکنین منطقه اندازه جرایم اتفاقی در ابعاد مختلف نسبت به سایر شهرستانهای استان از سطح بسیار پائین برخوردار می باشد و برابر گزارش واصله از تنها کلانتری موجود شهرستان و سایر منابع بیشتر اتفاق های منطقه متوجه دعواهای حاصله در مورد اراضی و آب کشاورزی می باشد .موضوع بیکاری یکی از معضلات اساسی شهرستان بوده و به لحاظ سطح بالای سواد بیکاران و فقدان هر نوع مارایی فنی امکان حل آن به وسیله اعطاء تسهیلات خود اشتغالی و اشتغالزائی میسور نمی باشد .

شرایط برخورداری روستاهای شهرستان

صد در صد روستاهای این شهرستن از برق و تلفن(اعم از دفتر یا مرکز نخابراتی) و 65% از جاده آسفالته و قریب 60% ار آب شرب سالم و کافی برخوردار بوده و 100% روستاها دارای مدارس ابتدائی و 40% مدارس راهنمائی و 80% دارای خانه بهداشت و یا مرکز بهداشت درمانی می باشند .

ادامه دارد... /س

منبع: راسخون