تفکر غرب گرا مانع از کسب صندلی ممتاز ایران در دیپلماسی علمی شده است - سفر به مالزی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری خبرنگاران، این روزها دیپلماسی و روابط بین الملل یکی از مهم ترین دغدغه های هر کشوری به شمار می رود، ولی یکی از مسیرهایی که در دنیای پیشرفته امروز می تواند به نزدیک شدن کشورها و سهولت روابط میان آن ها یاری کند، دیپلماسی علمی است. در این سبک از دیپلماسی قرار است با ساز و کار دیپلماتیک میان دولت ها، مؤسسات، متخصصان و مردم ارتباط و تعامل هدفمند ایجاد گردد و بی تردید اگر کشوری به دنبال ایجاد فرصت برای توسعه علمی، فناوری و نوآوری باشد، تنها راه دستیابی به آن دیپلماسی علمی است.

همچنین بهره جستن از ظرفیت های علم و فناوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی دولت ها و بهره گیری از ابزارهای دیپلماتیک و سیاست خارجی با هدف ارتقای علم و فناوری در درون کشورها را می توان از اهداف دیپلماسی علمی نام برد. موضوعی که تا به امروز در سیاست خارجه ما مغفول مانده است و می توان از این ظرفیت در تعامل میان وزارت امور خارجه با دیگر ارگان های مسئول و حتی دانشگاه ها سود جست.

عمل به توصیه رهبر معظم انقلاب در نگاه به شرق نیازمند توسعه دیپلماسی علمی است

منصور صالح فرد، کارشناس امور بین الملل در مصاحبه با خبرنگار حوزه سیاست خارجه و بین الملل گروه بین الملل خبرگزاری خبرنگاران گفت: دیپلماسی علمی در اوضاع کنونی روابط بین الملل یکی از مباحث بسیار مهم است که باید اساتید و محققان روابط بین الملل به آن توجه داشته باشند. در سال های اخیر وزارت امور خارجه در زمینه دیپلماسی علمی، ارتقا و معرفی سطح علمی کشور فعالیت های بسیاری انجام داده است. ما در بسیاری از سازمان های بین المللی و منطقه ای به ویژه کنفرانس اسلامی، اکو، گروه هشت و ... در حوزه های علمی فعالیت نموده و به معرفی ظرفیت ها، قابلیت ها و فناوری های جمهوری اسلامی در حوزه های مختلف به ویژه زمینه بهداشت، ارتباطات، هوافضا، زمینه های علمی و صنعتی پرداخته ایم.

وی اضافه نمود: موضوع مهم این است که باید از ابزارهای قدرت در سیاست خارجی و در راستای منافع ملی درست استفاده گردد، به این معنا که بتوان بخشی از دیپلماسی علمی را با دیپلماسی عمومی درگیر کرد و تنها وزارت امور خارجه مجری آن نیست. دستگاه دیپلماسی بارها به عناوین مختلف با دانشگاه های خارج از کشور، مقامات مسئول کشورهای هدف، همسایگان و دوستان آفریقایی و آسیایی رایزنی و آن ها را به آنالیز، بازدید، استفاده و بهره برداری از پیشرفت های علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران دعوت نموده است و طرف های خارجی نیز از رویکرد کشورمان استقبال نموده اند.

این دیپلمات سابق کشورمان تأکید کرد: مجری دیپلماسی علمی تنها وزارت امور خارجه نیست؛ گرچه باید بسترهای آن را فراهم و از فرایند کار حمایت کند، ولی مجموعه وزارت علوم و مجموعه دانشگاه های دولتی و خصوصی باید به حوزه روابط بین الملل توجه داشته باشند. نباید به موضوع پراکنده نگریست، بلکه باید در قالب یک مجموعه، گروه و با اهداف مشخص آنالیز گردد.

ما در دیپلماسی علمی که به صورت آتش به اختیار و خودجوش است، محدودیتی نداریم و اساتید دانشگاه ها و دانشجویان می توانند در این حوزه بسیار فعال باشند و هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد.

صالح فرد گفت: دیپلماسی علمی یکی از بهترین ابزارها و شیوه های شناسایی ظرفیت ها و توانایی های علمی کشور در خارج است. در دوران شیوع کرونا تعاریف حوزه روابط بین الملل مقداری تغییر نموده است، لذا از موضوع دیپلماسی علمی باید به نحو احسن استفاده کرد. ما در کشور و در قالب سازمان مردم نهادی به نام مجمع بین المللی اساتید مسلمان دانشگاه ها با بسیاری از استادان دانشگاه های دنیا در ارتباطیم و کارگروه های مختلفی از دانشگاه های سراسر کشور در آن مشغول فعالیت هستند.

وی درباره اهداف دیپلماسی علمی تأکید کرد: هدف از دنبال کردن این سطح دیپلماسی ارتقای صندلی و ظرفیت های علمی کشور و همچنین انتقال فناوری با کشورهای دوست و مسلمان است. این اهداف می تواند خیلی گسترده تر گردد و در کنار آن می توانیم به جذب نخبگان کشورهای دیگر و ارزآوری اقدام کنیم. در دیپلماسی علمی می توان سیاست نگاه به شرق را گسترش داد، زیرا بسیاری از کشورهای شرقی ازجمله چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، مالزی، اندونزی و حتی کشورهای غرب آسیا بسیار مایل هستند با جمهوری اسلامی ارتباط علمی برقرار نمایند.

صالح فرد ادامه داد: افزایش ارتباطات علمی می تواند به ارتقای روابط سیاسی و مالی کشورها منجر گردد. لذا به نظر من در سیاست نگاه به شرق و در راستای دیپلماسی علمی، کشور می تواند از ظرفیت های موجود استفاده بهینه کند که این موضوع حتی در کشورهای آسیای مرکزی مورد توجه قرار می گیرد.

ما روابط گسترده با کشورهای شمال و جنوب آفریقا را می توانیم در قالب دیپلماسی علمی مورد اهتمام قرار دهیم؛ چه اینکه آن ها تمایل دارند روابط علمی خود را با جمهوری اسلامی ایران ارتقا دهند.

وی گفت: اگر دیپلماسی علمی گسترش یابد، منابع ارزی بسیاری برای کشور به ارمغان می آورد، شما در نظر بگیرید تعداد 50 هزار دانشجوی خارجی وارد ایران گردد و در دانشگاه های ما مشغول به تحصیل شوند که سالی 10 هزار دلار ارز آوری و بالغ بر 500 میلیون دلار می گردد، البته اگر هزینه ها را نیز اضافه کنیم، به 1 میلیارد دلار می رسد.

صالح فرد درباره این تحلیل راهبردی که گفته می گردد ایران در دیپلماسی علمی در تعامل با غرب دچار خسران شده، بیان نمود: درست است، زیرا در دیپلماسی علمی افراد غرب زده راهنمایی کار را برعهده داشته اند و از روز نخست با عقده حقارت وارد گود شدند و هیچ اعتقادی به داشته های خود نداشتند. این اتفاق باعث شد نتوانیم صندلی ممتاز خود را محقق کنیم. این در حالی است که در میان کشورهای آسیایی و اسلامی صندلی بسیار ارزشمندی داریم، ولی در غرب به واسطه سلطه خبری و فزونی جویی علمی محققان، استادان و دانشمندان غربی تحت تأثیر تبلیغات پوشالی قرار گرفته ایم.

وی اضافه نمود: به نظر من یکی از دلایل پیروز نبودن دیپلماسی علمی در کشور حضور غرب زدگان در حوزه های علمی است و این فرایند باعث شده است کشور نتواند به اهداف عالی خود دست یابد.

4106/4033/