جاذبه های گردشگری جیرفت؛ هندوستان ایران - سفر به مالزی

برای دیدن تاج محل و مجسمه های بودا، تور ارزان هند ما را تجربه کنید.

جیرفت شهری در ناحیه جنوب استان کرمان و مرکز شهرستان جیرفت است. شهر جیرفت در ارتفاع 720 متر از سطح دریا و در دره ای پهن گسترده شده واز موقعیتی دشتی و کوهستانی برخوردار است. جیرفت از دو کلمه (جیر) به معنی پست و پایین و (افت) به معنی افتاده تشکیل شده است و به طور کلی جیرفت به معنای (جلگه پست آبرفتی) است؛ و نظر دیگر اینکه جی مخفف جوی آب نام داشته و رفت فعل ماضی از مصدر رفتن وروییدن وپاک کردن است که گفته می گردد این شهر در گذشته از طریق سیل مهیبی ازبین رفته که پس از آن گفته شده جی رفت. در این مطلب نگاهی به مهم ترین جاذبه های گردشگری جیرفت انداخته ایم.

موقعیت جغرافیایی شهر جیرفت بر روی نقشه

1. قلعه سموران

قلعه سموران که از سنگ­ های مرمر متمایل به قرمز ساخته، در 60 کیلومتری شرق شهر جیرفت بر فراز کوهی احداث شده است.دیواره بالای کوه که حدود هزار مترمربع است، از صخره­ هاو پرتگاه­ های طبیعی تشکیل شده است. در قسمت­ هایی که امکان نفوذ دشمن بوده، دیواری بلند شامل دو دروازه در ضلع جنوبی با 12 برج دیده ­بانی احداث شده است. در ارتفاع 200 متری بالای قلعه، دیوار سنگی دیگری با ملات آهک وجود دارد که دور تا دور قلعه احداث شده است.قلعه سموران به علت استحکام و موقعیت طبیعی شباهت زیادی به قلعه­ های اسماعیلیه دارد و شاید مدت ها مورد استفاده پیروان اسماعیلیه قرار گرفته بوده، زیرا گروه ­هایی از فرقه اسماعیلیه در جبال شاخص زندگی می­ کردند.

قلعه سموران یکی از جاذبه های گردشگری جیرفت

2. کاروانسرای گنجعلیخان

کاروانسرای گنجعلیخان در ضلع شرقی میدان این مجموعه قرار گرفته است. گنجعلیخان از حاکمان صاحب نفوذ عصر صفویه (1034- 1005ه ق) بود که از موقعیت خود در ردبار شاه عباس بهره گرفت و به احداث مجموعه ای پرداخت که امروز صندلی بالندگی کرمان به شمار می رود. این مکان در مقاطعی از تاریخ به عنوان مدرسه نیز استفاده شده است کما اینکه درجریان حمله سربازان آقامحمدخان به این مدرسه، سید علویه، معلم این مدرسه از در شمالی آن که در بازار کلاه مالها واقع شده است، بیرون رفت و خود رابه آقا محمد خان رساند. در سالهای اخیر نیز از این محل به عنوان دانشکده هنر استفاده شده است. کاروانسرا دارای حجره های متعدد است و نقش اژدهای عظیم بالدار که به سبک چینی و مغولی بر پیشانی ضلع شمالی کاروانسرا دیده می گردد از جمله ارزش های هنری آن محسوب می گردد.

نمای داخلی کاروانسرای گنجعلیخان

3. مسجد شهر قدیم جیرفت(دقیانوس)

مسجد شهر قدیم جیرفت(دقیانوس) حدود 1200 سال قدمت دارد و همانطور که از نامش پیداست یکی از کهن ترین مساجد دنیا اسلام است و در ایران نیز جزء نخستین مساجدی است که احداث شده است.این مسجد در حاشیه رودخانه هلیل رود و در شهر دقیانوس ساخته شده و علاوه بر اینکه نشان دهنده شاهکار معماری ایران زمین است، نشان از اوج دیانت مردمان این سرزمین دار د. مسجد شهر دقیانوس به دستور عمر و لیث در دوره صفاری و دهه سوم هجری قمری احداث شد و در زمان خودش یکی از عظیمترین مساجد دنیا اسلام بود.این مسجد شش هزار متر مربع وسعت داشته است و شاخص ترین بنا در شهر عظیم دقیانوس بوده است و بهره گیری از کاشیکاری های شکیل و زیبا و استفاده از روش های ابداعی و بی نظیر در آب رسانی از شاخصه های مسجد است که نشان می دهد در آن موقع نقش بالقوه ای در زندگی مردم داشته است.

مسجد شهر قدیم جیرفت یا دقیانوس

4. موزه جیرفت

موزه جیرفت تعدادی از اشیاء کشف شده در این محل نگهداری می گردد. بخش عمده این اسیای بازیافتی را ظروف تزئینی ساخته شده از سنگ صابون تشکیل می دهد. از میان حدود هزار قلم شی بازیافتی در حدود سیصد قلم از ظروف سنگی تزئین شده با نقوش برجسته و گاه کنده کاری شده برای ترصیع تشکیل می دهد، که نقش مایه های تزئینی آنها را انواع خاصی از جانوران، موجودات هیولایی و افسانه ای، انسان و نیز گونه های چندی از گیاهان مانند نخل، نمای باروی دور شهرها و بناهای درون آن را در برمی گیرد. بقیه این اشیاء به طور تقریبا برابر میان گونه های دیگری از آثار هنری تقسیم شده است که آنها عبارتند از :

• سردیس و تندیس انسان و جانوران از سنگ مرمر
• پیکره انسان و جانوران از سنگ صابونی
• پیکره انسان و جانوران از مفرغ یا بخشی از اشیای تزئینی پیچیده تر
• افزون بر ظروف، گونه های متعددی از اشیاء متفاوت از همان سنگ مانند چهار پایه (به احتمال نمای معبد) با شباهت بسیار زیاد به یافته های مشابه از حفریات شهداد
• سفال منقوش یا ساده شبیه سفالهای به دست آمده از شهداد، تپه یحیی در کرمان و شهر سوخته سیستان که تاریخ آنها به اواخر هزاره چهارم و هزاره سوم ق . م می رسد
• اشیای کوچک گوناگون از سنگ لاجورد، مانند مهره های مسطح و استوانه ای با نقش مایه های انسان، شیر با سر انسان، عقاب و نقوش هندسی همراه با پیکرهای انسان و جانور و پایان ظروف ساده، مهره های استوانه ای و پیکرهای گوناگون از سنگ مرمر. ظروف سنگی منقوش جیرفت از لحاظ سبک به گروه سری قدیمی قدیمی ترین گروه از سه گروه ظروف سنگ لاجوردی تعلق دارد که آن را به اواسط هزاره سوم ق . م تاریخ گذاری نموده اند

آثار تاریخی داخل موزه جیرفت

5. محوطه باستان شناسی روستای کنارصندل

روستای کنارصندل در فاصله 30 کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع شده است که کاوش های باستان شناختی در محوطه باستانی کنارصندل به سرپرستی یوسف مجیدزاده در تپه های جنوبی و شمالی کنارصندل، گورستان محطوط آباد در 8000 متری شرق تپه جنوبی و گورستان قلعه کوچک در چهار کیلومتری شمال غرب روستای کنار صندل در روستای قلعه کوچک انجام شد.

بر پایه کاوش های باستان شناختی، حوزه فرهنگی هلیل رود در طول هزاره سوم از شکوفایی و رونق بسیار زیادی برخوردار بوده است، چنان که در محدوده این شهرستان بقایای یکی از نخستین شهرهای ساخته شده به دست بشر با تمام ویژگی های یک شهر آن چنان که در ادبیات باستان شناسی مطرح است، شناسایی شده است.

بازدید کنندگان در محوطه باستان شناسی روستای کنارصندل

6. غار شعیب

غار شعیب در 18 کیلومتری غرب جیرفت و منطقه ای به نام مارون واقع شده است. دهانه ورودی غار به سمت شمال است و یافتن آن احتیاج به کمی آنالیز و جستجو دارد. از دهانه غار باید به صورت نشسته و به آهستگی وارد شد. پس از آن یک شکاف شرقی- غربی وجود دارد که نور خورشید می تواند کاملاً در این شکاف تابیده گردد. در انتهای غار دهانه دیگری وجود دارد که شبیه یک اطاق است و در آن قندیل هایی وجود دارند که چندان بلند نیستند. درون غار تعدادی خفاش دم دار و بسیار نادر زندگی می کنند که از نوع خفاش های بی آزار و حتی مفید می باشند. این جانوران از انواع حشرات که معمولاً آفت هستند تغذیه می کنند و به این ترتیب یاری عظیمی به کنترل جمعیت آفات کشاورزی می کنند.

این غار چندان پیچیده و طولانی نیست اما پیمایش آن احتیاجمند حضور شخص راهنما یا فردی آشنا به غارنوردی می باشد.به اعتقاد مردم بومی منطقه این غار همان غار اصحاب کهف است که البته صحت و سقم این مطلب احتیاج به آنالیز بیشتر دارد ولی عده ای نیز بر این عقیده هستند که شعیب نام عارفی بوده که در این حوالی زندگی می نموده و برای عبادت به این غار رفت و آمد داشته است و به همین دلیل این غار مورد احترام اهالی منطقه است.

نمای داخلی غار شعیب

7. آرامگاه امیر حیدر

این بنا در دولت آباد اسفندقه از توابع جیرفت واقع شده و متعلق به دوره صفوی است. مطالب و یادبودهای متعددی در داخل بنا با خطوط خوش و ممتاز نستعلیق و نسخ عالی نوشته شده که نشان دهنده اخلاص قلبی و تجلیل مقام معنوی صاحب مزار است. تاریخ این نوشته ها بین سال های 1002 و 1012 و 821 هجری قمری است. این آرامگاه دارای تزئینات گچبری و نقوش هندی شاخ و برگ و اسلیمی با نقش شاه عباسی است.

آرامگاه امیر حیدر یکی از جاذبه های گردشگری جیرفت

8. آرامگاه سالار رضا

مقبره سالار رضا مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان جیرفت، روستای گرم سالار رضا واقع شده است. این اثر در تاریخ 22 تیر 1379 با شماره ثبت 2753 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نمای بیرونی آرامگاه سالار رضا

پیشنهاد خبرنگاران

در سفر به جیرفت اگر دعوت به مراسم عروسی شدید، حتما آن را قبول کنید، مردم جیرفت مراسم مخصوص و سنتی در برپایی عروسی و عزا دارند. آیا تا به حال به این شهر سفر نموده اید؟

منابع: سیری در ایران، ویکی پدیا، کجارو

گروه گردشگری خبرنگاران