آتشکده یزد؛از نیایشگاه های مشهور زرتشتیان در ایران - سفر به مالزی

تاریخچه آتشکده یزد

آتشکده یزد از نظر تاریخی از دو بخش تشکیل شده است. یکی ساختمان آن و دیگری آتشی که در آن نگهداری می شود. ساختمان آتشکده یزد با پشتیبانی اقتصادی پارسیان (زرتشتیان ساکن هند) و در دوران رضاشاه ساخته شد. در کنار این ساختمان آتشکده یک آب انبار برای تامین آب مجموعه هم وجود دارد. تالار کناری مجموعه که تالار ورجاوند نام دارد توسط یک خانواده دهشمند معاصر زرتشتی به نام خانواده ورجاوند ساخته شده و اکنون به عنوان نمایشگاه کاربرد دارد.

اما آتش بهرام یا آتشی که در این آتشکده نگهداری می شود، پیشینه ای نزدیک به 1500 سال دارد و آتش اصلی یکی از آتشکده مهم دوران ساسانی یعنی آذرفرنبغ فارس است. این آتش پس از یورش اعراب، مدت ها به صورت پنهانی در غار اشکفت یزدان در نزدیکی عقدا و سپس روستاهای زرتشتی نشین مانند شریف آباد اردکان جا به جا می شده است تا اینکه در دوران پهلوی، امکان استقرار آن در آتشکده یزد پدید می آید.

صندلی آتش و آتشکده در فرهنگ زرتشتیان

بر پایه باور زرتشتیان، آتش نمادی از اشا یا اردیبهشت به عنوان یکی از فرشتگان یا یکی از ویژگی های خداوند (اهورامزدا) است. اشا نماینده نظم و هنجار در جامعه و دنیا است و نماد مادی آن، آتش است.

اما ریشه وجود آتشکده ها، به پیش از پیدایش دین زرتشتی بازمی شود. آتش نقش مهمی در شهرنشینی و تمدن داشته و از دوران کوچگردی تا زمان انقلاب کشاورزی، به انسان ها برای صنعت، پزشکی و تامین روشنایی یاری بسیاری می نموده است. آتشکده محلی بوده است که اهالی یک شهر یا روستا، یک آتش را در آنجا روشن نگه می داشته اند تا هر زمان به آن احتیاج داشتند، به آن دسترسی داشته باشند. پس از پیدایش دین زرتشتی در ایران، آتشکده ها، صندلیی مذهبی پیدا کردند و محل گردهمایی دینی پیروان این دین شدند.

آتش بهرام یا ورهرام چیست؟

آتش بهرام یا ورهرام، به آتش عظیم و اصلی می گویند که در ایران باستان، در آتشکده اصلی شهر نگهداری می شده است. آتشکده ای که این آتش را در خود نگهداری می نموده است، به عنوان آتشکده اصلی و مرکزی شهر شناخته می شده است. پس از اسلام بسیاری از آتشکده های بهرام، با تغییراتی در بنا و معماری، تبدیل به مساجد جامع شهرها شدند.

بخش های مختلف آتشکده یزد

بخش مرکزی آتشکده یزد، محفظه و اتاقک نگهداری مجمر (آتشدان) است. این اتاقک با دیواره ای شیشه ای احاطه شده است و تنها موبدان (روحانیان زرتشتی) اجازه ورود به آن را دارند. موبد یا آتشبان (نگهبان آتش) هیزم مخصوص را به آتش می رساند و از آن مراقبت می نماید.

محوطه و حیات آتشکده دو بخش دارد. یک بخش که دارای حوضی آبی رنگ در میان و رو به روی ساختمان آتشکده است، همان مجموعه ای است که گردشگران از آن بازدید می نمایند و در همه عکس ها نیز دیده می شود. اما در پشت آتشکده، محوطه و ورودی ویژه زرتشتیان وجود دارد که برای برگزاری مراسم دینی از آن استفاده می نمایند.

در چند سال اخیر، یک نمایشگاه در کنار و درون محوطه آتشکده راه اندازی شده است که درباره مفاهیم و آموزه های دین زرتشتی، تاریخ زرتشتیان از گذشته تا امروز و آیین ها و مراسم زرتشتیان در آن شرح داده شده است. بخشی نیز برای فروش اقلام فرهنگی و صنایع دستی نیز در این نمایشگاه وجود دارد.

هزینه و زمان پیشنهادی بازدید

برای بازدید از آتشکده یزد احتیاج به پرداخت ورودیه است. زمان لازم برای بازدید از محوطه آتشکده و محفظه نگهداری آتش بهرام و نمایشگاه پیرامونی آتشکده، نزدیک 1 ساعت زمان ضروری است. در زمان اوج بازدید در نوروز و تابستان، به خاطر صف طولانی که ایجاد می شود، ممکن است زمان انتظار کمی افزایش بیابد.

چگونه به آتشکده یزد برویم

در اصلی آتشکده یزد که ویژه بازدید گردشگران است، در خیابان کاشانی واقع شده است که یک خیابان اصلی و معروف در یزد است. پس هم می توانید از اتوبوس های شهر یزد بهره ببرید که از این خیابان می گذرند و هم از تاکسی های شهری.

جاهای دیدنی نزدیک به آتشکده یزد

میدان مارکار: 500 متر

موزه مردمشناسی زرتشتیان یزد (مارکار): 600 متر

مجلس دراویش گنابادی: 1 کیلومتر

هتل های نزدیک به آتشکده یزد

اقامتگاه بومگردی سه نیک

هتل باغ مرشد

هتل داد