ماه گرفتگی 5 مرداد 97؛ طولانی ترین خسوف قرن - سفر به مالزی

شامگاه پنجم مرداد 1397، یک پدیده زیبا و خاص اتفاق می افتد. طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 ، اتفاقی است که نباید آن را از دست بدهید. علی آزادگان، کارشناس نجوم با اشاره به این که خسوف 5 مرداد 97 طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 خواهد بود، شرحاتی را در خصوص این رویداد نجومی مجذوب نماینده ارائه کرد.

به گفته این کارشناس نجوم، شروع این خسوف بزرگ و طولانی در ساعت 21 و 44 دقیقه شب آدینه 5 مرداد 1397 خواهد بود. طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 به مدت 6 ساعت و 13 دقیقه و 48 ثانیه طول می کشد و در سحرگاه شنبه یعنی حوالی 4 صبح به سرانجام می رسد.

آزادگان شرح داد در این رویداد، ماه در اولین مرحله گرفت وارد نیم سایه زمین می گردد و به تدریج بیشتر داخل نیم سایه زمین فرو می رود تا این که لبه ماه وارد تمام سایه زمین می گردد این مرحله را با نام شروع گرفت جزئی می شناسیم. وی اضافه کرد در ادامه، ماه با حرکت در سایه زمین بیشتر وارد تمام سایه زمین می گردد تا این که لبه مقابل ماه هم وارد تمام سایه زمین شده و پس از آن، کل ماه در تمام سایه زمین قرار گرفته و ماه گرفتگی کلی شروع خواهد شد. بعد از آن نیز ماه به حرکت خود در تمام سایه زمین ادامه می دهد تا این که به اوج برسد.

به گفته این کارشناس نجوم، در حوالی ساعت 4 صبح روز 6 مرداد 1397، تمامی مراحل خسوف به سرانجام می رسد. در واقع پس از اوج ماه گرفتگی، ماه تمام مراحل قبلی را به صورت معکوس طی می نماید تا به طور کامل از تمام سایه و سپس از نیم سایه خارج گردد. در جدول زیر زمان دقیق جزئیات طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 را مشاهده می کنید:

زمانبندی طولانی ترین ماه گرفتگی قرن

21

طبق این جدول، اوج گرفتگی در ساعت 51 دقیقه و 44 ثانیه بامداد 6 مرداد خواهد بود. آزادگان، عبور قرص ماه از وسط تمام سایه زمین را دلیل طولانی بودن خسوف 5 مرداد دانسته است. به عنوان مثال، در ماه گرفتگی بهمن 1396 قرص ماه از قسمت جنوبی تر تمام سایه زمین عبور کرد و آن خسوف به مدت 1 ساعت و 16 دقیقه به طول انجامیده بود. پیش بینی می گردد در خسوف بهمن 1397 هم قرص ماه از قسمت شمالی تر تمام سایه زمین عبور کند و آن رویداد 1 ساعت و 2 دقیقه طول می کشد. با این حال، در ماه گرفتگی 5 مرداد 97، مدار ماه به دور زمین به شکل بیضی است و دارای اوج و حضیض خواهد بود.

این کارشناس نجوم در ادامه اظهار کرد ماه در اوج مدار خود بیشترین فاصله را از زمین دارد و به همین دلیل، قرص ماه کوچک تر است. طبق قوانین مداری کپلر، سرعت حرکت مداری ماه در این حالت به کمترین اندازه خود می رسد. درست در همین روز ماه در اوج مداری خود واقع شده است، بنابراین قرص ماه با سرعت کمتری تمام سایه را طی می نماید و خسوف طولانی تر می گردد. البته در این پدیده، مرکز قرص ماه، کمی از مرکز تمام سایه زمین عبور می نماید و این باعث شده تا چند دقیقه از طولانی ترین خسوف ممکن یعنی 1 ساعت و 47 دقیقه کوتاه تر باشد، اما با زمان گرفت کلی 1 ساعت و 42 دقیقه ای به طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 تبدیل شده است.

ساختار کلی خسوف 5 مرداد 97

طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 نیز در یکی از روزهای تابستان اتفاق افتاده بود، چرا که در این وقت سال، همواره زمین در اوج مداری خود واقع شده است و از خورشید دور است، سایه زمین مخروط درازتر و عریض تری دارد و این عوامل باعث می گردد مدت زمان گرفتگی ماه طولانی تر گردد.

آزادگان بیان کرد مردم از همه جای ایران می توانند این ماه گرفتگی طولانی و خاص را در صورت مناسب و صاف بودن هوا مشاهده نمایند. از دیگر ویژگی های رویداد پنجم مرداد 97 می توان به تاریک تر بودن قرص ماه در حین خسوف نیم سایه ای، جزئی و کلی اشاره نمود. به طور معمول، ماه گرفتگی هایی که پس از آتشفشان های بزرگ رخ می دهند از حالت عادی تاریک تر هستند و فعال بودن بعضی از آتشفشان های زمین می تواند بر روی تاریکی ماه تاثیر بگذارد.

امکان رویت ماه گرفتگی در نقاط مختلف زمین

بعلاوه به گفته این کارشناس نجومی، در همین شب می توانید مریخ را در فاصله 6 درجه ای ماه ببینید. مریخ در این شب به مقابله با خورشید می رسد و درخشندگی آن در آسمان ما 5 برابر بیشتر از حالت عادی خواهد بود. در این حالت، مریخ در فاصله 71 میلیون کیلومتری واقع شده است و این فاصله تا چند روز بعد یعنی در سه شنبه 9 مرداد 1397 به 58 میلیون کیلومتر کاهش پیدا می نماید و درخشندگی مریخ نیز نسب به چند روز قبل دو برابر می گردد.

پ