باند فرودگاه چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ - سفر به مالزی

باند فرودگاه چیست؟

باند فرودگاه (runway) به مسیری در فرودگاه گفته می گردد که امکان برخاستن و فرود را برای هواپیماها فراهم می نماید. سازمان هوانوردی غیرنظامی بین المللی یا ایکائو (ICAO) باند فرودگاه را اینطور تعریف می نماید:

منطقه ای مستطیل شکل در سطح فرودگاه که برای برخاستن و نشستن هواپیما آماده شده است.

باند فرودگاه به دو صورت طبیعی و مصنوعی می تواند وجود داشته باشد. باند فرودگاه طبیعی معمولا فضای مسطح و هموار روی چمن، خاک، یخ و … است که برای بلند شدن و فرود هواپیما مورد استفاده قرار می گیرد. باند فرودگاه مصنوعی نیز به وسیله انسان ها ساخته شده و سطح آن معمولا به وسیله موادی مثل آسفالت، بتن یا ترکیب این دو پوشیده می گردد.

طول استاندارد باند فرودگاه

طبق قوانین ایکائو برای هر نوع هواپیما طول باند معینی معین شده است. هواپیماهای کوچک تر به طول باند کمتری احتیاج دارند، اما هواپیماهای مسافربری غول پیکر مثل ایرباس ای 380 مطمئنا احتیاجمند فضای باند بسیار بزرگی هستند. برای آنکه اجازه برخاستن و فرود یک مدل هواپیمای خاص در یک فرودگاه داده گردد، معینات و ابعاد باند چک و آنالیز می گردد. پس از آنالیز معینات باند فرودگاه و در صورت استاندارد بودن ابعاد و میزان باند، اجازه فعالیت آن هواپیما در آن فرودگاه داده می گردد. طول استاندارد باند فرودگاه برای هواپیماهایی که وزنشان کمتر از 200000 پوند (90718 کیلوگرم) است می بایست حداقل 1829 متر (6000 فوت) باشد. هواپیماهای بزرگ تر و سنگین تر مثل هواپیماهای پهن پیکر به باند طولانی تری احتیاج دارند. مولفه های مختلفی در میزان باند فرودگاه دخیل هستند. یکی از این مولفه ها ارتفاع از سطح دریاست. هرچه باند فرودگاه در ارتفاع بیشتری از سطح دریا قرار داشته باشد به طول باند بیشتری احتیاج دارد. همینطور شرایط آب و هوایی نیز در مدت زمان برخاستن هواپیما تاثیر دارند. معمولا هواپیماهای تجاری تنظیمات مورد احتیاج برای شرایط آب و هوایی مختلف را در اختیار دارند و بر اساس آن عمل می نمایند. به طور مثال باند فرودگاه امام از جنس آسفالت است و 4198 متر طول دارد.

طراحی باند فرودگاه

همان طور که گفتیم باند پرواز باید میزان های استانداردی داشته باشد. با این حال بسته به نوع فرودگاه (محلی، بین المللی) و نوع هواپیماهایی که در آن فرودگاه تردد می نمایند، ابعاد باند فرودگاه می تواند بسیار متغیر باشد. بعضی از باندهای فرودگاه بسیار کوتاه هستند، به طوریکه فرودآمدن در آن ها کمی ترسناک به نظر می رسد. در مطلب 10 باند ترسناک در دنیا به معرفی این باندها پرداختیم. این باندهای فرودگاه یا خیلی کوتاه هستند یا آنکه در مکان های بسیار خطرناک و شرایط عجیب و غریب ساخته شده اند. ابعاد باند فرودگاه به طور معمول از 245 متر طول و 8 متر عرض در فرودگاه های محلی آغاز می گردد و تا 5500 متر طول و 80 متر عرض در فرودگاه های بزرگ بین المللی متغیر است. در ادامه با چند اصطلاح در خصوص باند فرودگاه آشنا می شویم:

• TORA: Takeoff Run Available

فضای موجود برای برخاستن: طول باند مناسب برای بلند شدن و پرواز هواپیما.

• TODA: Takeoff Distance Available

مسافت موجود برای برخاستن: طول باند فرودگاه برای پرواز فراهم است و مانعی در مسیر وجود ندارد.

• ASDA: Accelerate-Stop Distance Available

مسافت لازم برای شتاب گرفتن/توقف: طول مناسب باند فرودگاه برای شتاب گرفتن هواپیما در هنگام پرواز یا کم کردن سرعت برای توقف.

• LDA : Landing Distance Available

مسافت موجود برای فرود: طول باند فرودگاه برای فرود و به زمین نشستن هواپیما مناسب است.

• EMD: Emergency Distance Available

مسیر اضطراری در دسترس: این مورد که در مواقع اورژانسی به کار می رود عبارتست از LDA (یا TORA) به اضافه یک محل توقف (stopway).

چراغ های فرودگاه

به طور کلی چراغ های فرودگاه به کلیه روشنایی های فرودگاه از جمله چراغ گردان گفته می گردد که به رنگ های مختلف سفید و قرمز و .. در بالای برج ها، ساختمان ها و تجهیزات فرودگاهی وجود دارند.

چراغ گردان بیکن (airport beacon) در بسیاری از باندهای پرواز وجود دارد. یکی از کاربردهای این چراغ یاری به خلبانان برای پرواز و فرود در شب است. بیکن چراغی بسیار قدرتمند، بزرگ و چرخان است که از کیلومترها دورتر قابل مشاهده است. در اغلب فرودگاه های عمومی مسافربری این چراغ به رنگ سبز و سفید است و این چراغ ها به طور یکی در میان روشن و خاموش می شوند. اما در فرودگاه های نظامی چراغ گردان معمولا به رنگ سفید و سبز است، با این تفاوت که دو چراغ سفیدرنگ وجود دارند. در این فرودگاه ها به ازای هر دو چراغ سفید یک چراغ سبز چشمک روشن می گردد و با این کار آن ها را از فرودگاه های عمومی متمایز می نماید. خلبان هایی که در طول شب پرواز می نمایند با مشاهده این چراغ های چشمک زن به راحتی می توانند نوع آن را تشخیص بدهند. این چراغ ها معمولا طبق زمانبندی معین و دقیقی روشن و خاموش می شوند، اما گاهی برج مراقبت پرواز برای کنترل ترافیک هوایی آن ها را روشن یا خاموش می نماید. البته گفتنی است که تمامی فرودگاه ها دارای این چراغ نیستند و در توضیحات و نقشه پرواز ، فرودگاه هایی که چراغ بیکن دارند با علامت کوچکی معین می شوند.

دربالای ساختمان های فرودگاه، برج ها و سایر بناهای مرتفع در فضای فرودگاه چراغ بیکن کوچک قرمز رنگی وجود دارد که برای جلوگیری از برخورد هواپیماها همواره روشن هستند.

منبع: با استفاده از مطالب icao.int